29 listopada 2024, imieniny obchodzi: Błażej, Walter, Fryderyk

Próbna moneta upamiętniająca Józefa Piłsudskiego. Wybity w 1934 roku o nominale 10 złotych. Numizmat wystawiony w serwisie aukcyjnym z osiągniętą ceną... więcej »

Polska, Ptaki drapieżne - Rybołów

Mennica Kresowa wybiła dla miasta Słupsk kolejne dukaty lokalne z serii "Ptaki drapieżne". Numizmaty wydane w kilku wariantach stopów i stempli przedstawiają Rybołowa. więcej »

Fidżi, Marco Polo

Fidżi wprowadziło do obiegu monetę kolekcjonerską upamiętniającą Marco Polo. Numizmat wybito w złocie wysokiej próby stemplem lustrzanym. więcej »

Kanada, Sowa śnieżna

Kanada wprowadziła do obiegu monetę kolekcjonerską przedstawiającą Sowę śnieżną. Numizmat wybito w srebrze wysokiej próby stemplem lustrzanym. więcej »

Rosja, klasztor św. Mikołaja w Starej Ładodze

Klasztor św. Mikołaja w Starej Ładodze zaprezentowany na nowej monecie z Rosji. Numizmat wybity w srebrze wysokiej próby stemplem lustrzanym. więcej »

Belgia, 100-lecie wyścigu Ronde van Vlaanderen

Belgia wprowadzi do obiegu monetę kolekcjonerską upamiętniającą 100-lecie wyścigu Ronde van Vlaanderen. Numizmat został wybity w srebrze wysokiej próby stemplem lustrzanym. więcej »

Modne odwrtoki...

Ile może być warta jednogroszówka z połowy lat dziewięćdziesiątych? Niewiele, chyba, że jest destruktem. O ile zgniecenia, nie dobicia, nacięcia lub inne im podobne mogą wzbudzać wątpliwości odnośnie oryginalności błędu. O tyle błędy związane z przesunięciem stempla, czy też wybiciem nie osiowym rewersu względem awersu dają gwarancję oryginalności.

Sytuacja z monetami wybitymi nieosiowo jest dość częstym zjawiskiem. Monety "przekręcone" o różne kąty można bardzo często spotkać nie tylko w portfelach ale również w ofertach sklepów numizmatycznych. Monety te w zależności od stopnia skręcenia (nazywane potocznie skrętkami) osiągają dość zaskakujące (wysokie) ceny. Idealna skrętka to dokładnie 180 stopni rewersu względem awersu. Monetę taką można wręcz traktować jak inną wersję (wariant) monety standardowo wybitej. Monety o innym koncie skręcenia nie są już tak pożądane, osiągają dużo niższe ceny, choć znacznie też odbiegają od cen monet wybitych poprawnie.

Żeby tego było mało niektóre katalogi uwzględniają takie pozycje w zestawieniach monet. Przykładem może być moneta obiegowa o nominale 2 złotych z 1995 roku. Moneta ta w wariancie odwróconego stempla została w katalogu Fischera wyszczególniona z nakładem nieznanym oraz wyceną amatorską (c.a.). Przeglądając oferty aukcyjne jednak łatwo można doszukać się monet bitych stemplem odwrotnym dla wszystkich roczników i nominałów monet obiegowych wybitych po denominacji. Żeby tego było mało od czasu do czasu w handlu pojawiają się monety kolekcjonerskie oraz okolicznościowe wybite stemplem odwrotnym.

Jak się ma wartości monet wybitych nieosiowa w stosunku do monet wybitych poprawnie. Jeszcze dwa lata wstecz "skrętki" przeżywały swój renesans. Dobra koniunktura na rynku powodowała, że monety takie osiągały wysokie ceny. Wspomniana wcześniej dwuzłotówka obiegowa z 1995 roku wybita stemplem odwróconym obecnie osiąga cenę 80 złotych. Wcześniej notowano ceny dochodzące do 400 złotych. Oczywiście na wysokość ceny miał wpływ zapis w katalogu książkowym. Pozostałe roczniki pomimo występowania w wersjach "skręconych" nie osiągały takich wartości. W końcu jak jakaś monet jest skatalogowana a my jej nie mamy, oznacza to, że mamy brak.

Obecnie na rynku "skrętek" nastąpiła duża stabilizacja. W przypadku monet obiegowych podenominacyjnych przybliżona wartość w zależności od stopnia skręcenia wynosi:

nominał	180 stopni / zbliżony	90 i więcej	20 - 45 stopni
1 grosz	15,00 - 60,00	5,00 - 11,00	2,00
2 grosze	36,00 - 40,00	7,00 - 15,00	2,00 - 3,00
5 groszy	25,00 - 60,00	5,00 -12,00	2,00
10 groszy	40,00-60,00	5,00 - 12,00	3,00
20 groszy	22,00 - 60,00	4,00 - 12,00	5,00
50 groszy	18,00 - 50,00	5,00 - 14,00	5,00
1 złoty	25,00 - 55,00	38,00	5,00
2 złote	40,00-81,00	10,00	2,00 - 5,00
5 złotych	25,00 - 50,00	14,00 - 21,00	5,00

Tabela przedstawia wartości skrętek z ostatnich tygodni nie uwzględniając roczników oraz stanów zachowania. Stąd wartości podane są od do. Natomiast cena końcowa na aukcjach uzależniona właśnie jest od stanu zachowania. Natomiast od rocznika praktycznie nie.

Rzadziej notowane są monety z okresu PRL oraz kolekcjonerskie. Monety te osiągają ceny dużo wyższe a zainteresowanie nimi dla 180 stopni obrotu jest dość wysokie. W ostatnim okresie z obiegowych monet można było odnotować sporo ciekawych pozycji z których kilka przedstawiam poniżej.

nazwa	cena odwrotki	cena monety wybitej poprawnie
5 gr. 1971, stan I -	67,00	10,00
1 zł, 1969, stan I-	204,50	400,00
1 zł, 1984, stan I-	128,00	5,00
1 zł, 1988, stan I-	43,99 - 89,00	5,00
10 zł, Kościuszko 1972. stan I -	179,50	10,00
10 zł, 1989, stan II/III	111,11	3,00

Podobnie sprawa się ma z pojawiającymi się w handlu odwrotkami bitymi w Golden Nordic. Monety te osiągają na aukcjach ceny kilkuset złotych. Część z nich uwzględniona jest w zapiskach np. w katalogu Fischera. I tak wg katalogu Fischera występują odwrotki monet od "Rok 2000" do "Jan Kazimierz". Na ostatniej aukcji Warszawskiego Domu Aukcyjnego oraz Gdańskiego Domu Aukcyjnego wystawiono trzy takie monety (Wielki Jubileusz, Rok 2000, Jan Kazimierz) z cenami wywoławczymi 1 500 złotych. W opisie podając, że znanych kilka sztuk. Monety nie znalazły nabywców. Natomiast na aukcjach Allegro wystawiona dwuzłotówka z Bronisławem Malinowskim skręcona o ok 45 stopni osiągnęła 152 złote.

Patrząc na rynek monet wybitych stemplem odwróconym można dojść do wniosku, że jest to dość niestabilny dział numizmatyki. Monety te w związku z brakiem regularnego pojawiania się w handlu trudne są do określenia odnośnie ich aktualnej wartości. Ceny monet Golden Nordic rzadko na aukcjach pojawiające się nie przekraczając tysiąca złotych. Cena amatorska dla dwuzłotówki obiegowej z 1995 roku tak naprawdę obecnie jest

ściśle określona na wysokości poniżej 100 złotych. Trudno sobie też wyobrazić cenę idealnej, 180 stopniowej odwrotki np. półpostaci ze Stefanem Batorym a przecież jest możliwe wystąpienie takiej monety. Biorąc pod uwagę jej rzadkość oraz porównując do innych odwrotek. Od sytuacji opisanych wyżej dla monet obiegowych i okolicznościowych oczywiście następują wyjątki. Bardzo ciekawym była wystawiona w ostatnim czasie "skrętka" próby z Mikołajem Kopernika w srebrze z 1973, o nominale 100 złotych która osiągnęła cenę poniżej poziomu osiąganego przez monety wybite poprawnie. Nasuwa się zatem pytanie kim jest osoba kolekcjonująca monety wybite stemplem odwróconym? Czy jest to numizmatyk który zbiera monety obiegowe a opisane błędy mennicze traktuje jako kolejne warianty tej samej monety? Czy też jest to kolekcjoner błędów menniczych dla którego okres oraz rodzaj monety nie ma znaczenia? Natomiast sam fakt błędu podnosi dla niego wartość danego numizmatu i czyni pożądanym. Na pewno obie te "nacje" mają swój udział w rynku błędów menniczych. Na pewno kupcem "skrętki" nie jest przysłowiowy "Kowalski" zbierający monety po lub przed denominacją. Na pewno czasem warto zajrzeć do portfela licząc bilon i sprawdzić czy dana moneta nie jest błędem menniczym!

Adam Nowicki

zdjęcie 1 złoty z 1984 roku bielledo, zdjęcie 10 zł Arctowski MariuszP1-2006

2008-10-25

« Powrót

Ostatnie

Wszystkie

Skomentuj

Brak komentarzy.